Jazda na rowerze - doskonała forma aktywności

Endoproteza kolana - rehabilitacja po zabiegu

 

Staw kolanowy jest jednym z najważniejszych i jednocześnie najbardziej złożonym stawem u człowieka. Każdy uraz lub stan po operacji chirurgicznej w tym rejonie to sytuacja, gdzie duży nacisk powinno kłaść się na jak najszybsze wprowadzenie rehabilitacji. Odpowiedni dobrane i regularne ćwiczenia na kolano, mają na celu odzyskać ruchomość, siły oraz stopniowy powrót do wykonywania codziennych czynności. Są kluczowe dla pełnego przywrócenia zdrowia.

Staw kolanowy jest jednym z najważniejszych i jednocześnie najbardziej złożonym stawem u człowieka.  Każdy uraz lub stan po operacji chirurgicznej w tym rejonie to sytuacja, gdzie duży nacisk powinno  kłaść się na jak najszybsze wprowadzenie rehabilitacji. Odpowiedni dobrane i regularne ćwiczenia na kolano, mają na celu odzyskać ruchomość, siły oraz stopniowy powrót do wykonywania codziennych czynności. Są kluczowe dla pełnego przywrócenia zdrowia. Rehabilitacją medyczną od 2015 r w Polsce ma prawo zajmować się wyłącznie osoba która posiada prawo do wykonywania zawodu fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta na podstawie skierowania, historii choroby oraz własnego badania wprowadza odpowiednie ćwiczenia. Czas trwania ćwiczeń to około 20-30 minut, 2 lub 3 razy dziennie. W zależności od stanu pacjenta dodatkowo można zlecić spacerowanie przez 30 minut, 2 lub 3 razy dziennie. Poniżej znajdują się propozycje (program) ćwiczeń, który powinien być nadzorowany przez fizjoterapeutę lub ewentualnie ortopedę. Najczęściej zaczyna się je wykonywać już na sali pooperacyjnej, krótko po zabiegu. Początkowo będzie występować dyskomfort, ale te ćwiczenia przyśpieszą powrót do sprawności i  zmniejszą ból pooperacyjny.

Tutaj filmik, a poniżej opisany zestaw ćwiczeń



Zestaw ćwiczeń:

1. Wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda.

Leżąc lub siedząc napiąć mięśnie uda wyprostowanej w kolanie nogi poprzez skurcz izometryczny. Utrzymać napięcie mięśnia przez 5 -10 s. Powtarzać ćwiczenie około 10 razy w ciągu 2 - 3 minutowego cyklu. Odpocząć przez minutę i powtórzyć. Ćwiczenie wykonywać do uczucia, zmęczenia uda.


Leżąc lub siedząc napiąć mięśnie uda wyprostowanej w kolanie nogi poprzez skurcz izometryczny. Utrzymać napięcie mięśnia przez 5 -10 s. Powtarzać ćwiczenie około 10 razy w ciągu 2 - 3 minutowego cyklu. Odpocząć przez minutę i powtórzyć. Ćwiczenie wykonywać do uczucia, zmęczenia uda.


2. Unoszenie wyprostowanych nóg

Napiąć mięśnie uda, wyprostować maksymalnie kolano na łóżku. Spróbować unieść nogę na kilka centymetrów. Utrzymać pozycję przez 5 - 10 sekund. Powtórzyć 10 razy w 2 - 3 seriach. Powoli opuszczać aby uaktywnić skurcz ekscentryczny mięśnia czworogłowego uda. Zwrócić uwagę aby ruch powrotny przebiegał płynnie. Można także unosić podudzie podczas siedzenia. Napiąć mięśnie uda i utrzymać nogę w pełni wyprostowaną w kolanie, bez podparcia. Powtarzać ćwiczenie 10 x po 10 sekund w 4 seriach. analogicznie do poprzedniego. 

3. Zginanie nogi w stawie skokowym

Poruszać powoli w pełnym zakresie stopą w do siebie (zginanie) i od siebie (prostowanie), poprzez naprzemienny skurcz mięśni łydki i goleni. Wykonywać to ćwiczenie przez 2 - 3 minuty, 2 - 3 razy w ciągu godziny. Wykonywać ćwiczenie do momentu, gdy obrzęk w obrębie kostek i podudzi całkowicie ustąpi.


Poruszać powoli w pełnym zakresie stopą w do siebie (zginanie) i od siebie (prostowanie), poprzez naprzemienny skurcz mięśni łydki i goleni. Wykonywać to ćwiczenie przez 2 - 3 minuty, 2 - 3 razy w ciągu godziny. Wykonywać ćwiczenie do momentu, gdy obrzęk w obrębie kostek i podudzi całkowicie ustąpi.


4. Ćwiczenia prostujące staw kolanowy

Umieść niewielki zwinięty ręcznik między podłożem a nogą tuż nad piętą. Tak aby pięta nie dotykała podłożą (łóżka). Napnij mięsnie uda. Spróbować całkowicie wyprostować kolano aż do przeprostu i dotknąć tylną częścią kolana (dołem podkolanowym) łóżka. Utrzymać nogę w pełni wyprostowaną przez 5 -10 sekund. Powtarzać 10 x w 4 seriach lub dopóty nie poczujesz zmęczenia w udzie.


Umieść niewielki zwinięty ręcznik między podłożem a nogą tuż nad piętą. Tak aby pięta nie dotykała podłożą (łóżka). Napnij mięsnie uda. Spróbować całkowicie wyprostować kolano aż do przeprostu i dotknąć tylną częścią kolana (dołem podkolanowym) łóżka. Utrzymać nogę w pełni wyprostowaną przez 5 -10 sekund. Powtarzać 10 x w 4 seriach lub dopóty nie poczujesz zmęczenia w udzie.


5. Zginanie kolana z podparciem nogi o łóżko

Zginaj kolano tak daleko jak to możliwe, przesuwając stopę (najlepiej piętą) po powierzchni łóżka. Można na początek skorzystać z podkładki (cerata, kolorowy magazyn, podkładka kuchenna) aby zmniejszyć tarcie. Utrzymaj kolano w maksymalnym zgięciu przez 5 -10 sekund, następnie wyprostuj. Powtarzaj 10 razy, do odczucia zmęczenia w nodze.


Zginaj kolano tak daleko jak to możliwe, przesuwając stopę (najlepiej piętą) po powierzchni łóżka. Można na początek skorzystać z podkładki (cerata, kolorowy magazyn, podkładka kuchenna) aby zmniejszyć tarcie. Utrzymaj kolano w maksymalnym zgięciu przez 5 -10 sekund, następnie wyprostuj. Powtarzaj 10 razy, do odczucia zmęczenia w nodze.


6. Zginanie kolana z podparciem, w pozycji siedzącej

Podczas siedzenia na brzegu łóżka lub krzesła, z udem podpartym, umieść stopę zdrowej nogi nad stopą operowanej nogi, dla zapewnienia jej podparcia. Powoli zginać kolano do kąta który wytwarza średnie odczucie napięcia na mięśniu czworogłowym. Utrzymaj kolano w tej pozycji przez 5-10 sekund pogłębiając dociskiem nogi zdrowej. Powtarzaj 10 razy, aż poczujesz zmęczenie w nodze lub uda Ci się w pełni zgiąć kolano.

7. Zginanie kolana bez podparcia, w pozycji siedzącej

Podczas siedzenia na brzegu łóżka lub krzesła, z podpartym udem, zgiąć kolano tak aby dosięgnąć stopą do podłogi. Lekko opierając stopę na podłodze, przechylać górną część ciała w przód, żeby zwiększyć zgięcie kolana. Utrzymać pozycję przez 5 - 10 sekund. Wyprostować kolano całkowicie. Powtarzać 10 razy do uczucia zmęczenia w nodze lub do całkowitego zgięcia kolana.


Podczas siedzenia na brzegu łóżka lub krzesła, z podpartym udem, zgiąć kolano tak aby dosięgnąć stopą do podłogi. Lekko opierając stopę na podłodze, przechylać górną część ciała w przód, żeby zwiększyć zgięcie kolana. Utrzymać pozycję przez 5 - 10 sekund. Wyprostować kolano całkowicie. Powtarzać 10 razy do uczucia zmęczenia w nodze lub do całkowitego zgięcia kolana.


8. Zginanie kolana z asystą

W leżeniu na plecach, umieść zwinięty ręcznik wokół operowanego kolana i zsuń w kierunku stopy. Zginając kolano zwiększaj zakres zgięcia poprzez łagodny nacisk ręcznikiem. Utrzymać pozycję przez 5 - 10 sekund, do lekkiego zmęczenia.

9. Ćwiczenia kolan, z oporem

Umieścić lekki ciężar wokół kostek i powtarzać którekolwiek z powyższych ćwiczeń. Wykonywanie ćwiczeń oporowych zazwyczaj można rozpocząć w ciągu 4-6 tygodni po operacji. Na początku korzystać z obciążników 0,5- lub 1-kilogramowych. Stopniowo zwiększać ich ciężar, w miarę jak będzie powracać siła (wykorzystać niedrogie obciążniki mocowane na rzepy wokół kostek, które można kupić w większości sklepów sportowych).

10. Zginanie kolana w pozycji stojącej

Stanąć wyprostowanym, opierając się o balkonik lub kule ortopedyczne, unieś udo i zegnij kolano do odczucia średniego napięcia mięśni uda. Utrzymaj pozycję przez 5-10 sekund. Następnie wyprostować kolano, najpierw dotykając podłogi piętą. Powtarzać kilka razy, do średniego zmęczenia.


Stanąć wyprostowanym, opierając się o balkonik lub kule ortopedyczne, unieś udo i zegnij kolano do odczucia średniego napięcia mięśni uda. Utrzymaj pozycję przez 5-10 sekund. Następnie wyprostować kolano, najpierw dotykając podłogi piętą. Powtarzać kilka razy, do średniego zmęczenia.

Stanąć wyprostowanym, opierając się o balkonik lub kule ortopedyczne, unieś udo i zegnij kolano do odczucia średniego napięcia mięśni uda. Utrzymaj pozycję przez 5-10 sekund. Następnie wyprostować kolano, najpierw dotykając podłogi piętą. Powtarzać kilka razy, do średniego zmęczenia.


11. Chodzenie o balkoniku

Podczas chodzenia należy zwrócić uwagę na jego prawidłowość. Czyli - długość kroku, czas trwania, i siła nacisku z czasem muszą być takie same na obu nogach. W pierwszej fazie stosuje się balkonik. Po wzmocnieniu siły mięśni oraz nauki równowagi przechodzi się na kule ortopedyczne. Decyzję podejmuje lekarz lub fizjoterapeuta.

Ćwiczenie - stanąć wygodnie, w wyprostowanej pozycji, z ciężarem ciała równomiernie rozłożonym na balkonik lub kule ortopedyczne. Przesuwać balkonik lub kule na krótkie odcinki, następnie wysunąć do przodu operowaną nogę, utrzymując kolano wyprostowane, tak by pięta dotknęła podłogi jako pierwsza. W miarę poruszać się naprzód, staw kolanowy i skokowy będą zgięte i cała stopa będzie równomiernie spoczywać na podłodze. Po ukończeniu kroku, palce u stop będą się unosiły nad podłogę, a kolano i staw biodrowy będą zgięte.

12. Wchodzenie i schodzenie po schodach

Zdolność do wchodzenia i schodzenia po schodach wymaga siły i elastyczności. Na początku nauki wykorzystywać poręcze i wchodzić po jednym stopniu. Podczas wchodzenia po schodach najpierw stawiać nogę ze zdrowym kolanem, a podczas schodzenia, nogę operowaną. Pamiętać ‘dobra górą’ a ‘zła dołem’. Wchodzenie po schodach jest świetnym ćwiczeniem wzmacniającym siłę i wytrzymałość. Nie próbować wchodzić po schodach o stopniach wyższych niż standardowe (18 cm) i zawsze korzystać z poręczy dla równowagi.