Kolano biegacza - rehabilitacja

 

Konflikt rzepkowo – udowy, zespół bólowy przedniego przedziału kolana (patello femoral pain syndrome) to dolegliwości bólowe przedniego przedziału stawu kolanowego, zwane potocznie "kolanem biegacza".

Staw rzepkowo - udowy tworzy połączenie powierzchni stawowych rzepki i kości udowej. Przenosi największe obciążenia ze wszystkich stawów, zwłaszcza podczas zgięcia stawu kolanowego. Budowa stawu kolanowego w normalnych warunkach przystosowana jest do przenoszenia takich obciążeń. Natomiast ewentualny problem w stawie ma wpływ na znaczne pogorszenie tych właściwości.  

 Problem występuje u osób aktywnych fizycznie, szczególnie u biegaczy długodystansowych. Jednak dolegliwości dotykają również sportowców innych dyscyplin: kolarzy, narciarzy i piłkarzy nożnych. Statystycznie częściej rozwija się u kobiet niż u mężczyzn. Pojawia się nagle, bez konkretnego urazu. Głównym objawem jest ból i dyskomfort zlokalizowany pod, lub za rzepką. Często trudno określić jego dokładną lokalizację, ponieważ najczęściej ból bywa rozlany. Nasila się w czasie chodzenia, biegania, wchodzenia i/lub schodzenia po schodach a także, gdy mamy długo zgięte kolana (np. siedząc za biurkiem, w trakcie jazdy samochodem, klęczeniu, kucaniu).

 Głównym patomechanizmem dysfunkcji jest częste przeciążenie, powodujące zaburzenie ruchu rzepki (osłabiony mięsień czworogłowy uda). Podczas uprawiania sportu, mamy do czynienia z częstym i bardzo mocnym przypieraniem rzepki do kości udowej. Efektem są mikro urazy w obrębie stawu rzepkowo – udowego. Dochodzi do tzw. ciasnoty przedniej i podrażniania, a także uszkadzania struktur około rzepkowych. Podrażniona zostaje także błona maziowa, która odpowiedzialna jest za wytwarzanie mazi niezbędnej do odżywienia chrząstki na powierzchni stawowej. Obrzęknięta błona może zaklinowywać się pod rzepką i powodować stan zapalny oraz wysięk w stawie. W wyniku ciągłego drażnienia dochodzi do jej przerostu i wydzielania większej ilości płynu, co ogranicza prawidłowe funkcjonowanie kolana, a także wpływa na gorsze odżywienie chrząstki stawowej.

  Kolejnym ważnym czynnikiem jest złe ustawienie stopy podczas biegu. Przyczyną może być zwiększony kąt Q, który wpływa nieprawidłowo na biomechanikę stawu skokowego (nadmierna pronacja stopy, koślawość kolan).

Dodatkowe przyczyny to:

- osłabiona grupa mięśni kulszowo – goleniowych

- dysbalans mięśniowy

- niedostateczną rozciągliwość tkanki mięśniowo

- osłabienie siły i wytrzymałości mięśni stabilizujących staw biodrowy

- nieodpowiednie obuwie

 Osobnym problemem z przednim przedziałem kolana może być zwyrodnienie tkanki chrzęstnej rzepki (chondromolacja). W tym przypadku poza rozlanym bólem w okolicach rzepki, wstępują trzeszczenia, a niekiedy epizody blokowania kolana. Dyskomfort odczuwany jest dopiero w zaawansowanym stadium choroby, z uwagi na brak unaczynienia i unerwienia tkanki chrzęstnej. Przypuszcza się, że niedostateczna siła i wytrzymałość mięśni tułowia również może być czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia „kolana biegacza”.

Podczas planowania rehabilitacji głównie zwracamy uwagę na:

- zmniejszenie objętości i intensywności treningów

- w stanach ostrych - protokół P.R.I.C.E

- wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda (szczególnie głowy przyśrodkowej)

- wzmacnianie mięśni grupy kulszowo - goleniowej

- ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące staw biodrowy

- rozciąganie pasmo biodrowo - piszczelowego (przykurcz pasma ma dodatni wpływ na powstanie kolana biegacza)

- treningu poprawiającego siłę mięśni tułowia – stabilizatory głębokie i mięsień poprzeczny brzucha  

- trening sensomotoryczny lub plyometryczny do poprawy koordynacji nerwowo - mięśniowej i biomechaniki, co zmniejszy ryzyko ponownego powstania kontuzji kolana.

W profilaktyce można zastosować

- wkładki ortopedyczne poprawiających ustawienie stopy w czasie chodu i biegania.

- kinesiotaping

 Ważne, aby nie przeciążać stawu. Dlatego w trakcie ćwiczeń rehabilitacyjnych, zgięcie w stawie kolanowym nie powinno przekraczać 70°. 

  Do każdego problemu powinno podchodzić się indywidualnie biorąc pod uwagę inne czynniki. Z zabiegów fizykoterapeutycznych stosuje się krioterapię i elektrostymulację głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda. 

Poniżej filmiki z propozycjami ćwiczeń. Zapraszam do subskrypcji i udostępniania kanału.