Cieśń nadgarstka - rehabilitacja i ćwiczenia

 Zespół ciasnoty kanału nadgarstka (neuropatia nerwu pośrodkowego) to ogólnie znana jako cieśń nadgarstka choroba. Po raz pierwszy zespół nazwany został jako „carpal tunnel syndrome” w 1939 roku. Popularna jednostka chorobowa występująca w rejonie stawu nadgarstkowego. Bezpośrednią przyczyną tworzącą cieśń nadgarstka jest kompresja, usidlenie lub ucisk na nerw pośrodkowy. Wytwarzając stan zapalny i obrzęk poprzez działanie jednej z wielu struktur tworzących zamkniętą przestrzeń. Dodatkowo doprowadza do osłabienia przewodnictwa nerwowego i zaburzeń wegetatywnych. Powstaje w wyniku urazu, zmian zwyrodnieniowych, stanów zapalnych, procesów przeciążeniowych i chorobowych.

Charakterystyczne objawy spowodowane uciskiem to: ból, pieczenie, parzenie w rejonie nadgarstka z promieniowaniem na dłoń i przedramię. Z czasem dochodzi do upośledzenia ważniejszych funkcji nerwu pośrodkowego. Objawia się to, brakiem czucia w opuszkach palców 1 – 3 (parestesia), ograniczenie ruchomości dłoni oraz zaników mięśniowych. Pacjent skarży się na uporczywe drętwienie dłoni i palców, które nasila się w nocy doprowadzając do wybudzenia. To tzw brachialgia paraesthetica nocturna, jeden z charakterystycznych objawów cieśni nadgarstka. Prawidłowe zdiagnozowanie oraz znalezienie odpowiedzialnej za chorobę struktury lub struktur jest czynnikiem determinującym do wprowadzenia odpowiedniej terapii.

 Objawy ucisku nerwu na wysokości więzadła poprzecznego nadgarstka:

- występują problemy z chwytem okrągłego przedmiotu (objawy opozycyjne). Pomocny będzie  test butelki (Luthyego). Wykazuje osłabienie mięśnia odwodziciela krótkiego kciuka unerwionego z segmentu C6-C8 (odwodzenie) podczas chwytu zwykłej butelki. 

- osłabienie mięśnia przeciwstawiacza kciuka (unerwienie C6-C8), chory ma trudności z połączeniem kciuka z małym palcem powierzchniami dłoniowymi. Podczas obwodzenia widać deficyt pronacji. Podczas obserwacji ruchu z góry, badający zobaczy tylko część płytki paznokciowej kciuka.

 Dzięki temu że nerw pośrodkowy składa się z wielu włókien nerwowych układu autonomicznego, można spotęgować objawy wywołując niedokrwienie (zewnętrzny ucisk na wysokości przedramienia w okolicy nadgarstka). Pomocne w tym będzie:

- Test Phalena – Docisk maksymalnie zgiętych dłoniowo rąk do siebie przez ok 30 s, lub maksymalne zgięcie dłoniowe chorej ręki z zgiętym łokciem i utrzymanie w/w pozycji 1 min

- Odwrócony test Phalena – Docisk rąk do siebie w stawieniu zgięcia grzbietowego (jak do modlitwy) z prostymi palcami. Utrzymać ok 30 s.

- Objaw Tinela – opukiwanie dłoniowej części nadgarstka w zgięciu grzbietowym

- Badanie czucia powierzchownego - przeprowadza się na powierzchni dłoniowej i grzbietowej opuszkach palców 1-3 z zamkniętymi oczami badanego.

 Jeśli w trakcie w/w testów badany czuje ból, drętwienie, przeczulicę w rejonie dłoni i/lub przedramienia można uważać że występuje cieśń nadgarstka.

Badanie EMG

 Bardzo pomocne w diagnozie są badania przewodności nerwów obwodowych (EMG). Dzięki nim można zmierzyć tzw czas utajony np. dla odwodziciela krótkiego kciuka, który w warunkach choroby jest przedłużony w stosunku do zdrowej kończyny (2,5 – 4,3 ms).

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne (odbarczenie nerwu) stosuje się w ciężkiej fazie choroby. Kiedy ucisk spowodowany jest zmianami które nie mogą być cofnięte poprzez zabiegi fizjoterapeutyczne a nerw został trwale uszkodzony.

Rehabilitacja

 Fizjoterapię i terapię manualną wprowadza się jak najwcześniej, zaraz po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Najlepsze efekty dają mobilizacje i manipulacje na stawach oraz praca na mięśniach (rozciąganie, masaż). Bardzo często mamy do czynienia z sytuacją, kiedy występują objawy cieśni nadgarstka spowodowane tylko zablokowaniem wewnątrz stawowym, lub napięciem przeciążonych mięśni. Warto udać się wówczas do fizjoterapeuty na serię zabiegów. Dobór ćwiczeń musi być przemyślany. Po co proponować np. rozciąganie zginaczy promieniowych nadgarstka skoro test Phalena wyszedł pozytywnie? Podczas rehabilitacji należy wziąć pod uwagę także stan kręgosłupa szyjnego, barku i stawu łokciowego ponieważ nerw pośrodkowy wychodzi z segmentu od C5 do Th1 . W niektórych przypadkach kompresja nerwu pośrodkowego powyżej nadgarstka może imitować cieśń nadgarstka. Nerw pierwotnie uszkodzony w obrębie korzenia nerwowego (kręgosłup lub w obrębie splotu barkowego) jest bardziej podatny na wtórne uszkodzenia w odcinku dystalnym (dalszym). Objawy cieśni nadgarstka mogą występować w zespołach górnego otworu klatki piersiowej, w zespole mięśni pochyłych, zespole żebrowo-obojczykowym i zespole ścięgna mięśnia piersiowego mniejszego)

Zapraszam na film gdzie znajdziesz propozycje terapii w cieśni nadgarstka. Wykonanie kilku zabiegów ma jeszcze jedną zaletę, może wpłynąć na lepsze wyniki badania EMG, co ułatwi diagnozę i wprowadzenie odpowiedniego leczenia.